Ειδικότερα, σε κείμενό της η παράταξη της μείζονος μειοψηφίας «Ανοιχτός Δήμος-Ενεργοί Πολίτες» σημειώνει: «Η δημοσιοποίηση του πορίσματος της επιτροπής αξιολόγησης της ΠΠΕ21, όπως αναμενόταν έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Αποτελεί ένα ολοκληρωμένο, έγκυρο και αντικειμενικό σχόλιο για τον φάκελο-πρόταση της Καλαμάτας, έμμεσα όμως και για ζητήματα που αφορούν στη δραστηριότητα και στις προοπτικές βασικών πολιτιστικών θεσμών της πόλης.
Επιβάλλεται, λοιπόν, να γίνει με βάση το συγκεκριμένο πόρισμα μια σοβαρή συζήτηση. Η παράταξή μας, για τη διευκόλυνση αυτής της συζήτησης, θέτει στη διάθεση των συνδημοτών μας τη μετάφραση του πορίσματος, στο μέρος που αφορά την Καλαμάτα.
Από τη μελέτη του, προκύπτουν πολλά στοιχεία που επιβεβαιώνουν, κατά την άποψή μας, την ορθότητα των προτάσεων και της κριτικής μας καθ´ όλη τη σχετική διαδικασία διεκδίκησης του τίτλου. Αποδεικνύουν, ταυτόχρονα, ότι πολλά από όσα με αδικαιολόγητη βιασύνη ειπώθηκαν μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος ως δικαιολογίες, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Στόχευαν μόνο στον αποπροσανατολισμό της συζήτησης και στη συγκάλυψη ευθυνών της δημοτικής αρχής.
Εκτός από τα προβλήματα και τις αδυναμίες της πρότασης του Κ21 και ιδιαίτερα την υστέρηση του προτεινόμενου προγράμματος, που έχουν ήδη επισημανθεί, η επιτροπή αναφέρεται σε δύο ακόμα σοβαρά ζητήματα. Έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, γιατί εκφράζουν κατά την κρίση της τη μειωμένη ικανότητα της πόλης μας να υλοποιήσει τον τίτλο και να διαχειριστεί τα αποτελέσματά του και βεβαίως μέτρησαν αρνητικά στην αξιολόγηση. Τα σημαντικά αυτά ζητήματα είναι τα ακόλουθα:
1) Η σημαντική υπο-αξιοποίηση του σημαντικότερου πολιτιστικού χώρου της πόλης, του νέου Μεγάρου Χορού. Ήταν αναμενόμενο να υπάρχει αυτή η επισήμανση, αφού φροντίσαμε να φτάσουμε στην τελική αξιολόγηση χωρίς να έχουμε καμία πρόταση για τη λειτουργία του, παρά τις τεράστιες δυνατότητές του και τις σχετικές υποδείξεις που κατ´ επανάληψη έχουν γίνει και από την παράταξή μας προς τη δημοτική αρχή. Και όλα αυτά σε συνδυασμό με τα σοβαρά δυσεπίλυτα κατασκευαστικά του προβλήματα (προβλήματα ασφάλειας των μηχανισμών της σκηνής, ανεπαρκής υγρομόνωση κλπ) που εμποδίζουν την ολοκλήρωσή του.
2) Η έλλειψη πολιτιστικής διαχειριστικής ικανότητας στο Δήμο και στις δομές του, η ταυτόχρονη έλλειψη προτάσεων για την ενδυνάμωσή της και η ανάθεσή τους στις δομές του γραφείου υποψηφιότητας.
Αποτελούν και τα δύο απόλυτη επιβεβαίωση της θέσης μας ότι το τεράστιο δυναμικό που έχει κατακτήσει η πόλη μας στον τομέα του πολιτισμού, έμεινε τελείως ανεκμετάλλευτο κατά τη διεκδίκηση του τίτλου.
Προκαλεί αρνητική εντύπωση το γεγονός ότι η πόλη μας παρά την τεράστια πείρα στη διοργάνωση απαιτητικών πολιτιστικών εκδηλώσεων, που αναγνωρίζεται πανευρωπαϊκά και τους σοβαρούς δεσμούς με αξιόλογους ευρωπαϊκούς θεσμούς, που έχει αποκτήσει κυρίως λόγω του Φεστιβάλ Χορού εμφανίζεται ότι υστερεί σ´ αυτούς τους τομείς. Αντίθετα, η Ελευσίνα κατάφερε να αξιοποιήσει αποτελεσματικά για την υποψηφιότητά της, την τεχνογνωσία από τη διοργάνωση του φεστιβάλ των «Αισχυλείων».Ως γνωστόν η διεκδίκηση της υποψηφιότητας της Καλαμάτας δεν ήταν αυτοσκοπός, αλλά το μέσο για την αναβάθμιση των πολιτιστικών της θεσμών και τη συγκρότηση ενός σχεδίου για την ανάπτυξή της. Η δυναμική που αποκτήθηκε λόγω της υποψηφιότητας (συνεργασίες και διεθνείς επαφές, στοιχεία του φακέλου, συμμετοχή των πολιτών κ.α.) πρέπει να αξιοποιηθεί για τη συγκρότηση της μεσοπρόθεσμης πολιτιστικής στρατηγικής που έχει ανάγκη η πόλη μας, κάτι που μας υποδεικνύει μάλιστα και η επιτροπή με το πόρισμά της.
Μια άμεση, πρώτη ευκαιρία, αποτελεί το πρόγραμμα της ΕΕ Culture for Cities and Regions στο οποίο συμμετέχει η Καλαμάτα και το οποίο προβλέπει την παροχή καθοδήγησης από Ευρωπαίους εμπειρογνώμονες σε πολύ ενδιαφέροντες τομείς.
Η υλοποίησή του, είναι εκτός των άλλων και μια ευκαιρία για την ενεργοποίηση πολλών από τους συνδημότες μας που συμμετείχαν στις ομάδες εργασίας. Την ευθύνη για την υλοποίηση όλων αυτών έχει βέβαια η δημοτική αρχή, που πρέπει να φέρει άμεσα στο δημοτικό συμβούλιο για συζήτηση το θέμα. Θα είναι μια ευκαιρία να αποδείξει ότι ενδιαφέρεται πραγματικά για την πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης και δεν περιορίζεται σε δράσεις που αφήνουν ανεκμετάλλευτο ή ακόμα και σπαταλούν το μεγάλο σχετικό κεφάλαιο που έχουμε κατακτήσει.
Η παράταξή μας, που έχει ήδη καταθέσει σχετική πρόταση στη διάρκεια της διαβούλευσης για την πολιτιστική στρατηγική, θεωρεί πως δεν πρέπει με κανένα τρόπο να κλείσει εδώ το ζήτημα, όπως φαίνεται να επιδιώκει η δημοτική αρχή. Θα προχωρήσει σε διαβούλευση με τις ενεργές πολιτιστικές δυνάμεις της πόλης και ιδιαίτερα με τα μέλη των ομάδων εργασίας. Θα πάρει ακόμα και άλλες σχετικές πρωτοβουλίες, όπως έκανε μέχρι τώρα, με στόχο την αξιοποίηση της σημαντικής «κληρονομιάς» που άφησε η διεκδίκηση του τίτλου, που δεν πρέπει να αποτελέσει μια ολοκληρωτικά χαμένη ευκαιρία για την πόλη».
Η ΕΚΘΕΣΗ (μεταφρασμένη)
Καλαμάτα
Το πλαίσιο
Μέσα από την υποψηφιότητά της, η Καλαμάτα επιδιώκει να «αποτελέσει παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο μια περιφερειακή πόλη μπορεί να έχει αειφόρο ανάπτυξη». Τα τελευταία χρόνια, ο αυτοκινητόδρομος για την Αθήνα και η επέκταση του αεροδρομίου άνοιξαν την πόλη και ο αντίκτυπός τους ήταν σημαντικός σε μια πόλη που μέχρι τότε ήταν σχετικά αποκομμένη. Η πόλη ξαναχτίστηκε μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1986. Η πολιτιστική σκηνή βασίζεται σε φεστιβάλ, το πλέον εξέχον των οποίων είναι το Φεστιβάλ Χορού. Τα περισσότερα φεστιβάλ οργανώνονται από ιδιωτικές πρωτοβουλίες και διεξάγονται κυρίως το καλοκαίρι. Υπάρχει μια ζωηρή ερασιτεχνική καλλιτεχνική σκηνή.
Η υποψηφιότητα της Καλαμάτα για ΠΠΕ χτίστηκε γύρω από το θέμα» Η Καλαμάτα αναδύεται» ως σύλληψη και «Πέρα απ’ το άκρο» ως καλλιτεχνικό όραμα. Το προτεινόμενο πρόγραμμα έχει τρεις θεματικές: «Αφύπνιση του παρελθόντος μας», «Δράση στο παρόν» και «Μεταμόρφωση του μέλλοντος». Υπάρχουν τρία έργα ομπρέλες τα οποία θα λειτουργήσουν γύρω από τρία θέματα,: «Καλλιτεχνικές Φιλοξενίες: 21», «Ακαδημία: 21» και “DigiKa”.
Η πρόταση περιλαμβάνει και γειτονικούς δήμους στη Μεσσηνία και άλλους στην Πελοπόννησο.
Πολιτιστική Στρατηγική
Η πολιτιστική στρατηγική της πόλης καλύπτει την περίοδο 2016-2025. Εγκρίθηκε από το δημοτικό συμβούλιο τον Σεπτέμβριο 2016. Η στρατηγική έχει έξι γενικούς στόχους, 12 λειτουργικές προτεραιότητες και τρεις άξονες προτεραιότητας. Η στρατηγική είναι διαθέσιμη στο διαδίκτυο, στην Αγγλική γλώσσα, στην ιστοσελίδα της ΠΠΕ5. Αναπτύχθηκε μέσω μιας πειστικής συμμετοχικής διαδικασίας.
Βλέπει την ΠΠΕ ως μοχλό επιτάχυνσης στην επίτευξη των στόχων της πολιτιστικής στρατηγικής. Υιοθέτησε διάφορες από τις λειτουργικές προτεραιότητες. Η επιτροπή σημείωσε ότι η ομάδα υποβολής της πρότασης μελέτησε τρεις πόλεις στη Γαλλία, τη Δανία και τη Γερμανία που είναι σε παρόμοια κατάσταση. Οι στόχοι της ΠΠΕ είναι να καλλιεργήσει ένα σύγχρονο σκεπτικό, να αναπτύξει κατάλληλες ικανότητες, να πετύχει τη μεγαλύτερη δυνατή προσβασιμότητα, να στηρίξει τον πολιτισμός και τη δημιουργία και αν ενθαρρύνει την ενεργή συμμετοχή των πολιτών. Το σχέδιο είναι να χρησιμοποιηθεί το χρηματικό ποσό του βραβείου Μελίνα Μερκούρη, αν απονεμηθεί, ώστε να στηριχτεί η κληρονομιά μετά την ΠΠΕ.
Η επιτροπή καλωσόρισε τη χαρτογράφηση του πολιτιστικού τομέα της πόλης και της περιοχής ως στέρεο θεμέλιο για την ανάπτυξη της στρατηγικής και της ΠΠΕ. Ο φάκελος υποψηφιότητας περιλαμβάνει ένα σαφή κατάλογο αναφορικά με τον πολιτιστικό, οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο που συνδέεται με συγκεκριμένα έργα. Αυτά με τη σειρά τους συνδέθηκαν με συγκεκριμένους δείκτες. Έτειναν να εστιάζουν περισσότερο στις πλευρές του έτους της ΠΠΕ που μπορούν να προσδιοριστούν ποσοτικά, και λιγότερο στις πιο μετασχηματιστικές φιλοδοξίες τις πόλεις που ορίζονται στους στόχους. Υπήρξε ένα χρήσιμο αφήγημα του πιθανού αντίκτυπου μέχρι το 2020. Δεδομένου ότι το δημοτικό συμβούλιο δεσμεύτηκε για 12% αύξηση του προϋπολογισμού του για τον πολιτισμό μετά το 20121, και για τη δημιουργία μιας μικρής μονάδας για τη διατήρηση της ορμής της ΠΠΕ, αυτό φαίνεται ρεαλιστικό.
Ευρωπαϊκή Διάσταση
Δεν κατέστη σαφές στην Επιτροπή το εύρος της δέσμευσης με Ευρωπαϊκούς εταίρους στο πεδίο του κριτηρίου αυτού. Ο φάκελος υποψηφιότητας έδινε δύο δηλώσεις που κυμαίνονταν από 90% των έργων με Ευρωπαίους εταίρους ως 2/3 των έργων με εταίρους ή σχετιζόμενα με τα Ευρωπαϊκά θέματα. Η επιτροπή ένιωσε ότι οι εταίροι ήταν λιγότεροι από το αναμενόμενο σε αυτό το στάδιο του διαγωνισμού. Η επιτροπή καλωσόρισε τη σημασία και το εύρος του προγράμματος «Καλλιτεχνικές Φιλοξενίες 21», παρόλο που θα μπορούσε να βελτιωθεί με την παροχή ευκαιριών σε καλλιτέχνες της Καλαμάτας για να συμμετάσχουν αυτοί σε αντίστοιχα προγράμματα στο εξωτερικό. Ο προϋπολογισμός για τις καλλιτεχνικές φιλοξενίες φάνηκε χαμηλός, ιδιαίτερα για τις μεγαλύτερη διάρκειας διαμονής για τις παραστατικές τέχνες. Τα τρέχοντα Ευρωπαϊκά θέματα καλύφθηκαν σε ορισμένα έργα, αλλά όχι στο επίπεδο και το βάθος που ανέμενε η επιτροπή.
Η πρόταση περιλαμβάνει μια καλώς ανεπτυγμένη σειρά σχεδιαζόμενων συνεργασιών με άλλες ΠΠΕ με καταγραφή συγκεκριμένων έργων. Η επιτροπή εκτίμησε τη δημιουργία του «Δικτύου Υποψήφιων Πόλεων για την ΠΠΕ» με στόχο τη διατήρηση της ορμής των πόλεων που δεν κατάφεραν να λάβουν τον τίτλο. Ελπίζει η Καλαμάτα να διαδραματίσει ενεργό ρόλο σε αυτό το δίκτυο.
Η επιτροπή δεν είδε αρκετές ισχυρές πλευρές στο πρόγραμμα για την προσέλκυση διεθνών επισκεπτών πέρα από αυτούς που θα επισκέπτονταν ήδη την περιοχή με κρουαζιερόπλοια.
Καλλιτεχνικό πρόγραμμα
Το καλλιτεχνικό πρόγραμμα έχει τον τίτλο «Πέρα από το άκρο». Έχει τέσσερις σκοπούς: να κινητοποιήσει (τους ντόπιους πολίτες και καλλιτέχνες), να προσκαλέσει (διεθνείς καλλιτέχνες), να συνδέσει (να γεφυρώσει το τοπικό με το Ευρωπαϊκό) και να ενισχύσει (να αναπτύξει την ικανότητα τους πολιτιστικού και κοινωνικού τομέα). Το πρόγραμμα έχει τρεις θεματικές και δύο έργα επιρροής ομπρέλες. Ο φάκελος υποψηφιότητας αναφέρει έργα με συνδυασμένο προϋπολογισμό 14,9€ από συνολικό προϋπολογισμό προγράμματος ύψους 21εκ.€. Τα κυριότερα (με βάση τον προϋπολογισμό) έργα είναι το «Κόμβος καινοτομίας» (1 εκ.€), το «Φεστιβάλ Πράσινου Σχεδιασμού» και η «Μίνι σειρές για νέες όπερες Μαρία Κάλλας» (και τα δύο 800.000€), η «Αθέατη πλευρά της Μόδας» (460.000 €) και διάφορα έργα με προϋπολογισμό 400.000 €, συμπεριλαμβανομένης της «Ακαδημίας: 21», «Εμφύλιος Πόλεμος» (ο Σπαραγμός)», «Φεστιβάλ Τέχνης στο Δημόσιο Χώρο», «Θέατρο: Μέθοδος» και «Αρχαίο Δράμα Τώρα». Η επιτροπή εκτίμησε τη σαφήνεια της περιγραφής των περισσότερων έργων, αλλά ένιωσε ότι αρκετούς από τους προβλεπόμενους προϋπολογισμούς έμοιαζαν σε αντίθεση με το εύρος του έργου.
Η επιτροπή θεώρησε ότι υπήρχε μια συνήθης κλίμακα διεθνών εταίρων και ευρεία κλίμακα μορφών τέχνης. Υπήρχαν λιγότερα πολυετή έργα απ’ ότι θα ανέμενε η επιτροπή με μεγαλύτερη έμφαση στα έργα, ειδικά τα φεστιβάλ του ίδιου του 2021. Η επιτροπή βρήκε ότι αυτό ήταν σε αντίθεση με την πρόθεση δημιουργίας ενός αειφόρου πολιτιστικού προγράμματος μετά το έτος της ΠΠΕ.
Η επιτροπή σημείωσε ότι η αλλαγή σε έμφαση στο πρόγραμμα «Το Σώμα σε Εξέγερση» ακολουθεί τα σχόλια της φάσης προεπιλογής. Έχει ακόμα αμφιβολίες σχετικά με την καταλληλότητα του εκθεσιακού χώρου, αλλά τα άλλα στοιχεία του προγράμματος δείχνουν μια σύγχρονη ματιά στην επέτειο του 1821, με έμφαση στις συνεργασίες με Τούρκους καλλιτέχνες. Η επιτροπή θα ανέμενε πιο στενή ευθυγράμμιση της επετείου του 1821 με ένα ευρύτερο Ευρωπαϊκό πλαίσιο. Η επιτροπή καλωσόρισε το «Έργο Αφύπνιση» με Τούρκους καλλιτέχνες, το οποίο πιστεύει ότι θα μπορούσε να επεκταθεί. Εκτίμησε το έργο «Εμφύλιος Πόλεμος (ο Σπαραγμός)» που βασίστηκε στον εμφύλιο πόλεμο του 1945-49. Οι ΠΠΕ συχνά αποτελούν μια καλή ευκαιρία να αντιμετωπίσουμε ανοιχτά μπλοκαρισμένα θέματα μνήμης που αντηχούν ακόμα σήμερα.
Η επιτροπή καλωσόρισε την πληροφορία ότι το πρόγραμμα «Digi: Ka» σχεδιάζεται να αναπτυχθεί ανεξαρτήτως της έκβασης του διαγωνισμού. Υποθέτοντας ότι ένα ευρυζωνικό δίκτυο οπτικών ινών θα έχει εγκατασταθεί στην Καλαμάτα στα επόμενα λίγα χρόνια, το νέο κέντρο θα μπορούσε να γίνει κέντρο καινοτομίας της περιοχής. Η επιτροπή ήταν λιγότερο σίγουρη από το φάκελο υποψηφιότητας ότι θα αποτελούσε έναυσμα για κρίσιμη μάζα δημιουργικών.
Η επιτροπή καλωσόρισε τη ιδέα και τα σχέδια για την Αγορά στο πλαίσιο του έργου «Αρχαίο Δράμα Τώρα!». Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα ισχυρό συνεργατικό πρόγραμμα που θα αντιμετώπιζε αμφιλεγόμενα θέματα δημοσίου ενδιαφέροντος.
Περίπου το ένα τρίτο του προϋπολογισμού δεν έχει ακόμα κατανεμηθεί. Η επιτροπή αξιολόγησε τη διάρθρωση των έργων σε τέσσερα επίπεδα από πλήρη διαχείριση σε περιθωριακή. Τα κριτήρια επιλογής είναι στέρεα.
Η επιτροπή ένιωσε ότι τα σχέδια για τη δέσμευση με την περιοχή ήταν στέρεα.
Ικανότητα
Το δημοτικό συμβούλιο ενέκρινε την υποψηφιότητα στο 2015 και πάλι το Σεπτέμβριο 2016 καθώς ενέκρινε την πολιτιστική στρατηγική. Οι πέντε γειτονικοί δήμοι του νομού Μεσσηνίας έχουν επίσης ψηφίσει την υποστήριξη της υποψηφιότητας.
Η πόλη έχει ευρεία κλίμακα χώρων πολιτιστικών εκδηλώσεων και έχει την ικανότητα να φιλοξενήσει μεγάλες εκδηλώσεις. Στο φάκελο υποψηφιότητας αναγνωρίστηκε ότι δεν υπάρχει η εγκατάσταση για υψηλού επιπέδου καλλιτεχνικές εκθέσεις καθώς αυτό θα ξεπερνούσε τις ανάγκες της πόλης. Αυτό αντανακλούσε τον προβληματισμό που εκφράστηκε κατά την προεπιλογή ότι η αρχική σύλληψη για την έκθεση «Το Σώμα σε Εξέγερση» δεν είχε επαγγελματικών προδιαγραφών χώρο. Η επιτροπή ήταν προβληματισμένη σχετικά με την σημαντική υπο-αξιοποίηση του σημαντικότερου πολιτιστικού χώρου της πόλης, του νέου μεγάρου Χορού. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, δόθηκαν διαβεβαιώσεις στην επιτροπή ότι μια έκθεση σχετικά με μια πιθανή λύση με Σύμπραξη Ιδιωτικού Δημοσίου θα είχε ολοκληρωθεί στο τέλος του έτους. Η επιτροπή ήταν λιγότερο πεπεισμένη ότι το κτίριο θα μπορούσε να αναπτυχθεί σε Εκθεσιακό χώρο, καθώς δεν υπήρχε βιώσιμο επιχειρηματικό σχέδιο. Η επιτροπή εκτίμησε τους διάφορους ανοιχτούς χώρους και τα κτίρια που εγγράφηκαν στο πρόγραμμα της ΠΠΕ, από κτίρια κατεστραμμένα από τους σεισμούς μέχρι σχολεία που φιλοξενούν εργαστήρια και εκδηλώσεις κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ένα μεγάλο έργο Ενδυνάμωσης Δομών και Ανάπτυξης ικανοτήτων («Ακαδημία: 21») για τη ενίσχυση της πολιτιστικής διαχείρισης της πόλης. Η επιτροπή καλωσόρισε τους τρεις κλάδους των σχολικών κοινοτήτων, του πολιτιστικού τομέα και της ικανότητας τη πόλης και την δια βίου μάθηση. Αυτή η αναβάθμιση δεξιοτήτων αποτελεί στοιχείο κλειδί της στρατηγικής της ΠΠΕ, εντός των φιλοδοξιών αποκέντρωσης της εθνικής κυβέρνησης, έτσι ώστε η πόλη να μην εξαρτάται από την εισαγωγή στελεχών πολιτιστικής διοίκησης από την υπόλοιπη Ελλάδα. Η επιτροπή σημείωσε ότι η ομάδα της ΠΠΕ έδινε προτεραιότητα στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων του πολιτιστικού τομέα έναντι των νέων πολιτιστικών κτιρίων. Αυτό φαίνεται σωστό καθώς τα κύρια έργα (πολιτιστικά) που συνδέονται με το πρόγραμμα της ΠΠΕ δείχνουν υψηλό επίπεδο έργων σε πρώιμο στάδιο. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, η επιτροπή έμαθε για τις ανάγκες κατάρτισης στον τουριστικό τομέα όπου αναμένεται «τεράστιος αριθμός τουριστών».
Το «DigiKa»είναι ένα από τα προγράμματα ομπρέλες που υποστηρίζουν όλη την ΠΠΕ και διαμορφώνουν σημαντικό μέρος της κληρονομιάς. Η επιτροπή σημείωσε την έλλειψη υψηλών ταχυτήτων ευρυζωνικού δικτύου και σημείωσε ότι η εγκατάσταση ευρυζωνικού οπτικών ινών βρίσκεται στον εθνικό κατάλογο προτεραιοτήτων μόνο για το τέλος 2016/2017. Χωρίς αυτό, οι φιλοδοξίες του «DigiKa» για ψηφιακούς νομάδες κλπ, θα είναι δύσκολο να επιτευχθούν όταν γειτονικές χώρες, όπως η Βουλγαρία ήδη εργάζονται σε αυτόν τον τομέα. Η επιτροπή σημείωσε ότι η Καλαμάτα ήταν υποψήφια σε ένα πρόγραμμα ύψους 24 εκ.€ του υπουργείου Οικονομικών για ένα από τους 11-14 κόμβους καινοτομίας της χώρας.
Εμβέλεια
Η θετική προσέγγιση στη δέσμευση με τους πολίτες που είδαμε στην φάση προεπιλογής αναπτύχθηκε σε μια πιο εστιασμένη ομαδοποίηση των εξειδικευμένων Ομάδων Έργων. Η επιτροπή καλωσόρισε τα διάφορα έργα με βάση τη κοινότητα, «Τέχνη από τους Πολίτες», «Πολίτες Σήμερα, Πολίτες Αύριο». Αυτά διατήρησαν την ορμή μιας ανοιχτής προσέγγισης στο σχεδιασμό του προγράμματος.
Ο αριθμός εθελοντών έχει αυξηθεί σε πάνω από 400, αριθμός άξιος επαίνου για μια μικρή πόλη, με στόχο να φτάσεις τους 1000 το έτος της ΠΠΕ. Η επιτροπή σημείωσε το «Πάσο Πολιτισμού» που έχει ήδη πάνω από 4.000 εγγραφές.
Η επιτροπή εκτίμησε τη συνεχιζόμενη επεξεργασία του προγράμματος ανάπτυξης κοινού. Η σύνδεση με τη χαρτογράφηση της πολιτιστικής προσφοράς και οι πληροφορίες από το «Πάσο Πολιτισμού» κατέστησαν δυνατό έναν πιο αναλυτικό σχεδιασμό για την ανάπτυξη του κοινού. Η επιτροπή βρήκε ότι το προτεινόμενο γκρέμισμα των φραγμών και τα σχετικά μέτρα είναι κατάλληλο πρότυπο για μελλοντικές δράσεις, αλλά αναμένονται πιο συγκεκριμένα σχέδια δράσης.
Η επιτροπή καλωσόρισε την σκιαγράφηση των δραστηριοτήτων και των εταίρων που συμμετέχουν στο έργο «Ακαδημία: 21 Σχολικών Κοινοτήτων». Η ένταξη έργων με την κοινότητα των Ρομά, όχι μόνο στην Καλαμάτα, αλλά και στις γειτονικές χώρες ήταν ένα ισχυρό σημείο.
Διαχείριση
Ο προβλεπόμενος προϋπολογισμός για την ΠΠΕ είναι 30 εκ. € (αύξηση κατά 10εκ.€ σε σχέση με την προεπιλογή) εκ των οποίων ο δήμος θα συνεισφέρει 5εκ.€, η περιφέρεια 8,5εκ.€, άλλοι δήμοι της Μεσσηνίας 0,5εκ.€, Ευρωπαϊκά προγράμματα 4εκ.€ και ο ιδιωτικός τομέας 4εκ.€. Αναμένεται ότι η εθνική κυβέρνηση θα συνεισφέρει 8εκ.€.
Τα έξοδα κατανέμονται κατά 70% σε προγράμματα, 15% σε μάρκετινγκ, 13% σε προσωπικό και διαχείριση και 2% σε παρακολούθηση και αξιολόγηση. Το σχέδιο είναι να χρησιμοποιηθεί το χρηματικό ποσό του βραβείου Μελίνα Μερκούρη για δραστηριότητα σε σχέση με την κληρονομιά μετά το 2022.
Η επιτροπή θεώρησε την προτεινόμενη χρηματοδότηση σε γενικές γραμμές στέρεη. Ένιωσε ότι η συνεισφορά της πόλης είναι χαμηλή, ειδικά δεδομένου ότι μπορεί να συμπεριλάβει Ευρωπαϊκούς πόρους και ένα μείγμα συνεισφορά σε χρήμα και σε είδος. Η συνεισφορά της εθνικής κυβέρνησης δεν έχει ακόμα επιβεβαιωθεί, αλλά είναι στο επίπεδο που βρέθηκε σε πρόσφατες ΠΠΕ σε κράτη μέλη με αντίστοιχο ΑΕΠ. Ο προϋπολογισμός αξιολόγησης είναι υψηλότερος απ’ ότι συνήθως. Σε κάποιο στάδιο, σε περίοδο δέκα ετών, το ίδρυμα και το πανεπιστήμιο θα έπρεπε να αναλάβουν την ευθύνη για τη αξιολόγηση, καθώς μέχρι τότε είναι σε συνήθη ακαδημαϊκά επίπεδα.
Η επιτροπή θεώρησε ότι η προτεινόμενη διακυβέρνηση, οι δομές διοίκησης και προσωπικού και τα σχέδια είναι κατάλληλα. Η επιτροπή σημείωσε την αναγνώριση ότι η Καλαμάτα δε διαθέτει την κατάλληλη διαχειριστική ικανότητα τόσο στο δήμο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, και τις προτεινόμενες δράσεις για να αντισταθμίσει αυτήν την αδυναμία. Η θέση του Διευθυντή Ανάπτυξης σημειώθηκε επίσης, με την μακροπρόθεσμη ευθύνη για τη διαχείριση της κληρονομιάς. Θα άρεσε στην επιτροπή να είχε δει προτάσεις από το δημοτικό συμβούλιο για την ενδυνάμωση της δικής του πολιτιστικής διαχείρισης, αντί να φαίνεται να βασίζεται στις δομές της ΠΠΕ.
Η επιτροπή σημείωσε την αναγνώριση ότι το σήμα της ΠΠΕ έχει σχετικά δυσμενή φήμη στην Ελλάδα και εκτίμησε τις προσπάθειες ανάκτησης της υποστήριξής του. Η επιτροπή καλωσόρισε την πρόθεση να μοιραστούν μια κοινή ιστοσελίδα και οι τρεις ΠΠΕ το 2021 (www.econ2021.eu).
Περίληψη
Η επιτροπή ένιωσε ότι το προτεινόμενο πρόγραμμα δεν ανταποκρίθηκε στη φιλοδοξία να καταστεί η Καλαμάτα υπόδειγμα περιφερειακής πόλης σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Η στρατηγική και οι φιλοδοξίες παρουσιάστηκαν καλά. Οι τρεις κλάδοι του προγράμματος αντήχησαν και παρείχαν ισχυρό πλαίσιο. Όμως, η επιτροπή ένιωσε ότι ήταν αδύναμη η συνοχή μεταξύ των φιλοδοξιών των κλάδων και των έργων εντός αυτών. Το πρόγραμμα περιείχε πολλά ενδιαφέροντα έργα, αλλά έδινε την εντύπωση μιας σειράς ανεξάρτητων παραγωγών, παρά ενός συνεκτικού συνόλου. Τα σχέδια για μαι αειφόρο πολιτιστική κληρονομιά δεν ήταν τόσο ισχυρά όσο αναμενόταν. Αυτό καλύπτει τόσο το πρόγραμμα όσο και το περιεχόμενο της νέας πολιτιστικής προσφοράς και της ικανότητας και των μέσων διατήρησής της. Η σύνεση όσον αφορά τους μελλοντικούς προϋπολογισμούς της πόλης αποτελεί στέρεη πολιτική, αλλά ακόμα και έτσι, η πόλη δεσμεύει πολύ μικρή αύξηση στον πολιτιστικό προϋπολογισμό, η οποία, σε συνδυασμό με τη χαμηλή επένδυσή της στην ΠΠΕ, αποδυναμώνει τη στρατηγική αποφασιστικότητά της.
Συνολικά, η επιτροπή ένιωσε ότι η πρόθεση να αποτελέσει πρότυπο, σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, μια ανθεκτικής περιφερειακής πόλης παρουσιάστηκε με ενδιαφέροντα τρόπο, αλλά έλειπε η στρατηγική και τα σχέδια για τον εντοπισμό Ευρωπαίων ομολόγων που θα συνεργάζονταν μαζί της, για τα επόμενα 5 χρόνια, με σκοπό τη μάθηση και την ανταλλαγή εμπειριών.
Η επιτροπή συνιστά να μελετήσει η πόλη εκ νέου το πρόγραμμα ενόψει του αποτελέσματος του παρόντος διαγωνισμού. Υπάρχουν δυνατά στοιχεία στο φάκελο υποψηφιότητας, τα οποία θα συμβάλλουν στη μεσοπρόθεσμη πολιτιστική στρατηγική της. Η ενέργεια, η δέσμευση και η συμμετοχή των πολιτών στη διαμόρφωση του φακέλου υποψηφιότητας αξίζει να συνεχιστεί.
