Σάββατο, 25 Φεβρουαρίου 2012 16:27

Καθαρά Δευτέρα στη Μεσσηνία

Καθαρά Δευτέρα στη Μεσσηνία

ΝΕΔΟΥΣΑ, ΜΕΣΣΗΝΗ, ΜΕΘΩΝΗ
Πολλές και ποικίλες εκδηλώσεις έχουν προγραμματιστεί για το τριήμερο σε κάθε γωνιά της Μεσσηνίας, καθώς κορυφώνεται ο εορτασμός της Αποκριάς. Το μεγαλύτερο και πιο γνωστό καρναβάλι είναι αυτό της Μεσσήνης, με την παρέλαση και τα σατιρικά άρματα, που διοργανώνεται για 152η φορά. Στη Μεθώνη γίνεται ο γνωστός σε όλη τη χώρα γάμος του Κουτρούλη, του τελευταίου Έλληνα ιππότη! Στη Νέδουσα τελείται το δρώμενο ευετηρίας, με σπουδαία λαογραφική αξία, καθώς έρχεται απαράλαχτο από τα βάθη των αιώνων. Και οι τρεις εκδηλώσεις πραγματοποιούνται την Καθαρή Δευτέρα.

Δρώμενο ευετηρίας
Αυθεντικό αγροτικό δρώμενο, τη σπουδαιότητα του οποίου πρώτος βεβαίωσε ο καθηγητής της Λαογραφίας Μιχάλης Μερακλής. Διεξάγεται την Καθαρή Δευτέρα από το πρωί μέχρι το βράδυ και, όπως αναφέρουν τα μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Νέδουσας, πρόκειται για ένα είδος «λαϊκού θεάτρου». Αποτελείται από σειρά πράξεων, τις οποίες «πράττει» ένας όμιλος μεταμφιεσμένων, με πρωταρχικό σκοπό την εξασφάλιση ευετηρίας (καλοχρονιάς) και γονιμότητας. Δεν οργανώνεται από τους «άρχοντες» για να προσφερθεί στο λαό, αλλά αυτοσχεδιάζεται από το «θίασο» και προσφέρεται στο χωριό και τους ανθρώπους του. Χαρακτηριστικά μέρη του δρώμενου είναι:
- Το ομαδικό μουτζούρωμα από καπνιά φούρνου, ως αντιβασκανικό.
- Ο αγερμός, η επίσκεψη δηλαδή του «θιάσου» σε όλα τα σπίτια του χωριού, για ανταλλαγή ευχών και συλλογή εδεσμάτων, που θα φαγωθούν σε ομαδικό γεύμα.
- Ο χορός των τράγων. Οι τραγόμορφοι επιδίδονται σε εικονικά παλέματα, ενώ τα κρεμασμένα κουδούνια τους ηχούν ασταμάτητα.
- Η αροτρίαση, η ιερότερη στιγμή της ημέρας. Το παμπάλαιο αλέτρι οργώνει τρεις φορές την πλατεία του χωριού, ενώ ο θίασος σπέρνει σπόρους και τους θάβει.
- Ο γάμος, που προκαλεί άφθονο γέλιο. Στο τέλος, «γαμπρός και νύφη» ερωτεύονται κατάχαμα «τρεις φορές στο οργωμένο χώμα».
- Η κηδεία, ο θρήνος, η ανάσταση. Ένας νέος, που φονεύεται «για να μην πεθάνει από γεροντική αδυναμία», κηδεύεται, θρηνείται με μοιρολόγια, ανακαλείται στη ζωή και «αναστένεται για να δράσει πάλι ακμαίος», με συμβολισμούς την ανάσταση της φύσης και την άνοιξη - ζωή, μετά από το χειμώνα - θάνατο.
Στο Καρναβάλι της Νέδουσας οι επισκέπτες δεν θεωρούνται θεατές, αλλά συνεορταστές, που συμμετέχουν καθ’ όλη τη διάρκειά του.

Καρναβαλική παρέλαση
Στη Μεσσήνη, στις 11:00 το πρωί γίνεται η αναπαράσταση της δίκης και του απαγχονισμού της Γριάς Συκούς από τον Ιμπραήμ Πασά, στη γειτονιά της Κρεμάλας. Το δρώμενο παρουσιάζει το Θεατρικό Εργαστήρι της πόλης. Ακολουθεί κέρασμα από το Σύλλογο Γυναικών, με παραδοσιακή φασολάδα.
Στις 3:00 μετά το μεσημέρι, ξεκινά η μεγάλη καρναβαλική παρέλαση στην κεντρική πλατεία, με τη Δημοτική Φιλαρμονική, τις μαζορέτες του Συλλόγου «Οι φίλοι της Μεσσήνης», τη μαντολινάτα του Σωματείου Εθελοντών Μεσσήνης, τον Βασιλιά Καρνάβαλο, άρματα και πεζοπόρα τμήματα μαθητών, συλλόγων και άλλων καρναβαλιστών.

Του Κουτρούλη ο γάμος!
Στην ενετοκρατούμενη Μεθώνη μας μεταφέρει «Ο Γάμος του Κουτρούλη», που λαμβάνει χώρα στη 1:00 μετά το μεσημέρι, στην παραλία. Κεντρικό πρόσωπο, ο καβαλλάριος Ιωάννης Κουτρούλης, ο οποίος διατηρεί παράνομο δεσμό με γυναίκα που είναι παντρεμένη. Οι προσπάθειές του να δοθεί διαζύγιο στην αγαπημένη του, από τον πρώτο της γάμο, ώστε να τη νυμφευθεί, συναντούν την άρνηση της Εκκλησίας και ειδικά του ορθόδοξου επισκόπου της περιοχής, Νήφωνα, ο οποίος τηρεί αυστηρά τις εντολές του Ευαγγελίου. Τελικά, μετά από 17 χρόνια παράνομης συμβίωσης του ζευγαριού, το διαζύγιο δίνεται, και αμέσως ακολουθεί ο «Γάμος του Κουτρούλη» με την καλή του. Όπως, καταλαβαίνετε, μετά από τέτοια ταλαιπωρία που έχει περάσει το ζεύγος, το γλέντι που στήνεται είναι τρικούβερτο! Η διασκέδαση ξεκινά από το Σάββατο, ενώ την Κυριακή το απόγευμα, παραμονή του γάμου, γίνεται το «ράντισμα» των προικιών και του νυφικού κρεβατιού.