Ξεσηκώθηκαν οι Μεσσήνιοι και Αρκάδες ενάντια στην αντιβασιλεία, μην αντέχοντας τον οικονομικό στραγγαλισμό. Ο ξεσηκωμός καταπνίγηκε και ο στραγγαλισμός του λαού συνεχίστηκε, με χρεοκοπία και Μνημόνιο που επέβαλαν οι δανειστές τοκογλύφοι, το δάνειο των οποίων πήγε αποκλειστικά στο βασιλιά και την αυλή του, καθώς και στη συντήρηση του Βαυαρικού στρατού κατοχής.
Κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο δημοσιογράφος στο «Βήμα» Δημήτρης Νικολακόπουλος, ο οποίος τεκμηρίωσε το γιατί η επανάσταση της Μεσσηνίας αποτελεί μια από τις σημαντικότερες σελίδες της νεότερης ιστορίας της Ελλάδας, καθώς «συνδύασε την ηθική υπόσταση και ακεραιότητα των πρωταγωνιστών της με την ανάγκη της υπεράσπισης και κατοχύρωσης των δικαιωμάτων του λαού».
Ο ομιλητής αναφέρθηκε στον Γιαννάκη Γκρίτζαλη, τον νεαρότερο οπλαρχηγό του Εικοσιένα και ηγέτη της πρώτης κοινωνικής επανάστασης στην Ελλάδα, «τον λαϊκό και υπερήφανο αγωνιστή, τον πολιτικό, ο οποίος με τη θυσία του έφερε πιο κοντά την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 για το Σύνταγμα».
Ο Γιαννάκης Γκρίτζαλης εκτελέστηκε, ο άλλος μεγάλος ηγέτης της επανάστασης, ο Μητροπέτροβας, επίσης καταδικάστηκε σε εκτέλεση, αλλά λόγω της μεγάλης του ηλικίας φυλακίστηκε, ενώ εκτελέστηκε και ο τρίτος ηγέτης της εξέγερσης, ο Αναστάσης Τζαμαλής από το Ασλάναγα (σημερινό Άρι).
Μετά την ομιλία έγινε κατάθεση στεφάνων στο σπίτι του Γιαννάκη Γκρίτζαλη. Μεταξύ άλλων κατέθεσαν στεφάνι από την κυβέρνηση ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών Άγγελος Συρίγος, από τη Βουλή ο βουλευτής Θανάσης Πετράκος, ο αντιπεριφερειάρχης Παναγιώτης Αλευράς, ο οικοδεσπότης δήμαρχος Οιχαλίας Φίλιππος Μπάμης, ενώ παραβρέθηκε ο δήμαρχος Καλαμάτας και πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Πελοποννήσου, Παναγιώτης Νίκας.
Ακολούθησε η παράθεση γεύματος στο προαύλιο του Αγίου Δημητρίου.
Όσον αφορά και πάλι την ομιλία του Δημήτρη Νικολακόπουλου, μια υποσημείωσή του με ιδιαίτερη σημασία για το σήμερα του τόπου, καθώς αφορά το μνημόνιο εκείνης της εποχής, έχει ως εξής: «Το καθεστώς της Αντιβασιλείας επιφύλαξε μία τραγική εξέλιξη για την Ελλάδα. Επί των ημερών του παίχτηκε και η πρώτη πράξη του δράματος της χρεοκοπίας, που θα εκδηλωνόταν περίπου μία δεκαετία αργότερα, όταν υπογράφθηκε και το πρώτο Μνημόνιο, με το οποίο οι τότε δανειστές μας υπαγόρευσαν άγριες περικοπές των δημοσίων δαπανών προκειμένου να τους εξοφλήσουμε.
Ένα από τα μέτρα που πήρε η Αντιβασιλεία ήταν να ολοκληρώσει τις διαδικασίες για ένα δάνειο, ύψους 60 εκατ. δραχμών, που θα χορηγούσαν οι «προστάτιδες δυνάμεις» στην Ελλάδα. Το δάνειο, όπως γράφει ο Ανδρέας Ανδρεάδης, «το αγόρασαν οι Ρότσιλντ στα 94% συν 2% μεσιτεία και μαζί με άλλα τινά ωφελήματα. Αποκόμισαν, δηλαδή, κέρδος 6.986.013 δραχμών». Το 1843, αν και είχαμε πληρώσει ως τότε για τόκους και χρεολύσια 33.080.795 δραχμές, χρωστούσαμε στις τρεις δυνάμεις 66.842.126 δραχμές και 46 λεπτά.
Το βασικό όμως είναι ότι το δάνειο αυτό δεν πήγε στην ανασυγκρότηση της χώρας, την πραγματοποίηση έργων υποδομής και την παραγωγική της ανάπτυξη. Ξοδεύθηκε εξ ολοκλήρου για την αποζημίωση του Όθωνα και των μελών της Αντιβασιλείας και τον εξοπλισμό και τη συντήρηση των 5.410 Βαυαρών αξιωματικών και στρατιωτών, του στρατού κατοχής. Μονάχα για το Βαυαρικό στρατό ξοδεύτηκαν ανάμεσα στα 1833-1835, την εποχή δηλαδή που ξέσπασε η εξέγερση στη Μεσσηνία, σύμφωνα με μία δήλωση που έκανε ο υπουργός Στρατιωτικών Σμαλτς, 20.087.987 δραχμές».
Η εκδήλωση διοργανώνεται κάθε χρόνο από την Περιφερειακή Ενότητα και το Δήμο, ουσιαστικά όμως η «ψυχή» της εκδήλωσης είναι ο Προοδευτικός Σύλλογος Ψαρραίων, ο πρόεδρος του οποίου, Διονύσης Αθανασόπουλος, έκανε ένα σύντομο χαιρετισμό, μην παραλείποντας να αναφερθεί στη βαρβαρότητα που βιώνει και σήμερα ο λαός και ο οποίος θα πρέπει να αντισταθεί και να την ανατρέψει.
Σταύρος Μαρτίνος