Μια καλαίσθητη όσο και χρηστική έκδοση από τις εκδόσεις ΚΑΛΛΙΕΡΓΟΝ, στην οποία 42 συγγραφείς μέλη της Ένωσης Μεσσήνιων Συγγραφέων, όπως αναφέρεται και στο κατατοπιστικό εισαγωγικό σημείωμα της προέδρου και επιμελητήριας αυτού του συλλογικού τόμου, Αντωνίας Παυλάκου “με σεβασμό στην ιστορία και αυξημένη ευθύνη, με τη δική τους ερευνητική ματιά στηριγμένη στις πηγές, με τη δική τους κριτική τοποθέτηση απέναντι στα πρόσωπα και τα γεγονότα, φωτίζουν τον επαναστατικό και εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Οι 42 συγγραφείς απευθύνονται στο σύγχρονο αναγνώστη και ιδιαίτερα στη νέα γενιά με τη βαθύτερη έγνοια η αναθέρμανση της ιστορικής μνήμης που θα επιτευχθεί μέσω των κειμένων τους να αποτελέσει αφενός φόρο τιμής στους πρωτεργάτες του ‘21 αφετέρου αφορμή αναστοχασμού, γιατί όπως λέει ο ισπανός φιλόσοφος Σαντιγιάνα “λαός που ξεχνά την ιστορία του είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει”.
Αξιοπρόσεκτος επίσης είναι και ο πρόλογος του βιβλίου που υπογράφει ο καθηγητής νεότερης και σύγχρονης ιστορίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Θανάσης Χρήστου, ο οποίος αναφέρει μεταξύ άλλων: “Τα αποθησαυρισμένα κείμενα των μεσσήνιων πνευματικών ανθρώπων φιλοτεχνούν με ενάργεια και επινοητικότητα τη γέννηση των πρώτων επαναστατικών σπινθήρων καθώς και την ενσωμάτωσή τους στο πολιτικό σχέδιο, το οποίο αποτέλεσε στη συνέχεια το οξυδερκές στρατηγικό εργαλείο που θα σμίλευε την εικόνα της εξέγερσης. Για να πετύχουν οι “συνεσταλμένοι” πρόκριτοι αρχιερείς και καπετανάιοι του μοριά τον προσδοκώμενο στόχο χρειάζονταν τους πολλούς, χρειάζονταν το λαό τους. Δεν γινόταν χωρίς αυτόν. Χρειάζονταν τους πολλούς Έλληνες, αυτούς που υπέφεραν κάτω από το ζυγό της τυραννίας και έτσι “η κεφαλή μας, η κλίνουσα τον αυχένα υπό τον βαρύτατον ζυγόν τον απετίναξε΄” με αποτέλεσμα “εν ενί λόγω όλοι απεφασίσαμεν ή να ελευθερωθώμεν ή να αποθάνωμεν”. Με πόνο και αυταπάρνηση έθρεψε λοιπόν το αγωνιζόμενο έθνος το εγχείρημα για την ελευθερία” και ο στόχος επιτεύχθηκε τελικά και φέτος τιμούμε την επίτευξη αυτή ελπίζοντας πως έχουμε μάθει πια πως η ελευθερία κερδίζεται κάθε στιγμή και ποτέ δεν χαρίζεται. Μας εδίδαξε πολλά το 1821 και ακόμα μας διδάσκει, αρκεί βέβαια να θέλουμε να διδαχθούμε και πρωτίστως να θεωρούμε εθνικό ό,τι είναι αληθές, όπως έλεγε και ο ποιητής.
