Τετάρτη, 10 Απριλίου 2013 07:34

Γιατί η ΜΟΛΑΚ εξακολουθεί να είναι ανενεργή;

Γιάννης Θεοφιλόπουλος και Σταμάτης Μπεχράκης Γιάννης Θεοφιλόπουλος και Σταμάτης Μπεχράκης

ΣΤ.ΜΠΕΧΡΑΚΗΣ, Ι.ΘΕΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΣ
Η επαναλειτουργία της Μονάδας Λιπασματοποίησης Απορριμμάτων Καλαμάτας (ΜΟΛΑΚ) είναι επιβεβλημένη πρώτα και κύρια γιατί θα μειωθεί σημαντικά το κόστος διαχείρισης των σκουπιδιών με το οποίο επιβαρύνονται απευθείας οι δημότες. Αυτό τόνισαν ο Σταμάτης Μπεχράκης και ο Γιάννης Θεοφιλόπουλος,…

…επικεφαλής του Δικτύου Ενεργών Πολιτών και μέλος του Δικτύου αντίστοιχα.
Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν χθες παρουσίασαν επίσημα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η ΜΟΛΑΚ μπορεί άμεσα να τεθεί σε λειτουργία, με εγγυημένα αποτελέσματα αλλά και με οφέλη για την περιοχή του Ασπροχώματος, καθώς άμεσα θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας για άνεργους κατοίκους της κοινότητας, ενώ θα τεθούν σε ισχύ και άλλα αντισταθμιστικά οφέλη.
Ο Σταμάτης Μπεχράκης τόνισε ότι σύμφωνα με την 754/2007 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, η δημοτική αρχή παρέλαβε τη ΜΟΛΑΚ ετοιμοπόλεμη, «σε πλήρη-εν κενό λειτουργία», κάτι που ανέφερε ότι έρχεται σε αντίθεση με τον ισχυρισμό του δημάρχου, Παναγιώτη Νίκα, ότι η Μονάδα δεν έχει λειτουργήσει και δεν μπορεί να λειτουργήσει.
Επίσης τόνισε ότι ποτέ δεν έχει βγει δικαστική απόφαση για το κλείσιμο της ΜΟΛΑΚ, όπως υποστηρίζει ο δήμαρχος, αλλά εκείνο που είχε απαγορεύσει η δικαστική απόφαση ήταν την εναπόθεση απορριμμάτων στον περίβολο της Μονάδας.
Επιπλέον ο Σταμάτης Μπεχράκης υπολόγισε ότι η επαναλειτουργία της ΜΟΛΑΚ θα σημάνει την ετήσια εξοικονόμηση ποσού από 700.000 έως 1.000.000 ευρώ. Είπε δε ότι ένα μέρος αυτών των χρημάτων θα έμενε στις τσέπες των δημοτών, ενώ ένα άλλο μέρος θα αξιοποιούνταν για την υποστήριξη της ανακύκλωσης και της οικιακής κομποστοποίησης, ώστε να μειωθεί ο όγκος των σκουπιδιών άρα και να περιοριστεί ακόμη περισσότερο το κόστος διαχείρισης.
Τέλος ο Σταμάτης Μπεχράκης αναφέρθηκε στο ζήτημα της μεταφοράς των σκουπιδιών σε άγνωστο μέρος, διερωτώμενος εάν, εκτός από τον εισαγγελέα, επιληφθεί και το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος. Είπε ότι εάν πράγματι δεν υπάρχουν παραστατικά για τη διάθεση των απορριμμάτων από τον εργολάβο, τότε θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο του αδικαιολόγητου πλουτισμού του αναδόχου και αν πράγματι διαπιστωθεί κάτι τέτοιο να επιστραφούν στο Δήμο τα χρήματα που έχει πληρώσει.
Από την πλευρά του ο Γιάννης Θεοφιλόπουλος σε γραπτή του τοποθέτηση για το ζήτημα της ΜΟΛΑΚ, με τον τίτλο-ερώτημα «γιατί εξακολουθεί να είναι ανενεργή;», σημειώνει: «Για πολλά χρόνια και καθώς στο Δήμο Καλαμάτας υπάρχει την τελευταία 10ετία πρόβλημα με τα σκουπίδια, παραμένει σταθερά επίκαιρο το ερώτημα, γιατί δεν λειτουργεί η Μονάδα Λιπασματοποίησης Απορριμμάτων (ΜΟΛΑΚ), από το τέλος του 2002 παραμένει ανενεργή. Ακόμα και μετά τη συνένωσή του με τους Δήμους Θουρίας, Αρφαρών και Άριος και τη δημιουργία του νέου «Καλλικρατικού» Δήμου που διόγκωσε το ήδη έντονο πρόβλημα με τα σκουπίδια.
Ποίο ρόλο θα μπορούσε να παίζει όμως η ΜΟΛΑΚ στη διαχείριση των απορριμμάτων και την επίλυση του προβλήματος των σκουπιδιών στο Δήμο μας;
Στο ερώτημα αυτό απαντά κατά τον καλύτερο και πειστικό τρόπο, ένας καθ’ ύλην αρμόδιος, ο τ. καθηγητής του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης, κ. Αλέξανδρος Οικονομόπουλος, ο οποίος σε πολυσέλιδο πόνημά του για την «προσωρινή διαχείριση των Οικιακού Τύπου Απορριμμάτων Ν. Μεσσηνίας», (Μάρτιος 2013), αναφέρει: «Συμπερασματικά, η ΜΟΛΑΚ μπορεί να τεθεί πολύ γρήγορα σε λειτουργία και ο σχεδιασμός της επιτρέπει την επεξεργασία σημαντικά μεγαλύτερων ποσοτήτων Αστικών Στερεών Απορριμμάτων, από 20.000 t/y, υπό την προϋπόθεση ότι η μονάδα θα λειτουργεί για περισσότερες από 8 ώρες ημερησίως, πέντε ημέρες την εβδομάδα».
Στην ίδια έκθεση συμπερασματικά σημειώνεται πως η ΜΟΛΑΚ «μπορεί να τεθεί σε λειτουργία πολύ γρήγορα, να δεχτεί τα απορρίμματα, όχι μόνο της Καλαμάτας, αλλά ενδεχομένως και του Συνόλου της Μεσσηνίας και να παρέχει πλήρη επεξεργασία (μηχανικό διαχωρισμό, ανάκτηση ανακυκλώσιμων υλικών και κομποστοποίηση οργανικών) με μικρό κόστος λειτουργίας». Απαντά ακόμη στον ισχυρισμό που έχει διατυπώσει κάποιες φορές ο δήμαρχος περί ανάγκης αναβάθμισης της ΜΟΛΑΚ με κόστος δαπάνης 13 εκατ. ευρώ, προκειμένου να τεθεί και πάλι σε λειτουργία η μονάδα: Ο κ. Οικονομόπουλος επισημαίνει πως «στην περίπτωσή μας το σωστό ερώτημα είναι το τι μπορεί να κάνει το εργοστάσιο με τον υφιστάμενο εξοπλισμό του και με σύντομες και οικονομικά συμφέρουσες αναβαθμίσεις». Και η σημαντικότερη διαπίστωση της έκθεσης του καθηγητή κ. Αλ. Οικονομόπουλου είναι πως «δύσκολα θα μπορούσε να υποστηριχθεί η συνέχιση του καθεστώτος αργίας της ΜΟΛΑΚ και η προώθηση της επεξεργασίας των απορριμμάτων από κινητές μονάδες».
Έτσι, επιβεβαιώνεται με τον καλύτερο τρόπο, ότι η Μονάδα Λιπασματοποίησης Απορριμμάτων Καλαμάτας (ΜΟΛΑΚ), από τον Ιούνιο του 1997, οπότε πρωτολειτούργησε, θα μπορούσε να αποτελέσει τη λύση -κατά κύριο λόγο- στο πρόβλημα της διαχείρισης των σκουπιδιών. Κι αυτό, γιατί με το κλείσιμο του σκουπιδότοπου στα Γιαννιτσάνικα, χωρίς να αντικατασταθεί από κάποιον άλλον, το θέμα των σκουπιδιών είχε στηριχθεί στην πρότυπη μέθοδο λιπασματοποίησης, αποτελούσε το μοναδικό «εργαλείο» του δήμου που είχε σχεδιαστεί για την διαχείριση (επεξεργασία) των απορριμμάτων.
Όμως, τα λάθη που έγιναν -μετά τα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας της ΜΟΛΑΚ από την κατασκευάστρια εταιρεία («Κορωνίς»)- από την ανάδοχο εταιρεία και αφορούσαν στον πλημμελή (έως ανύπαρκτο) τρόπο επεξεργασίας των απορριμμάτων, μέχρι τον Δεκέμβριο του 2002, καθώς και η ανοχή που επέδειξε η Δημοτική Αρχή σε αυτήν την κατάσταση, υπήρξαν καθοριστικά για την απαξίωση της μονάδας Λιπασματοποίσης, αλλά και για την διόγκωση του προβλήματος των σκουπιδιών.
Είναι αλήθεια, ότι από κάποια στιγμή, με την ανοχή τής τότε δημοτικής αρχής, στη ΜΟΛΑΚ «σκουπίδια έβαζες, σκουπίδια έβγαζες», όπως εύστοχα είχε δηλώσει ο νυν δήμαρχος κ. Παν. Νίκας, επικαλούμενος το γεγονός αυτό ως άλλοθι, αρνούμενος την επαναλειτουργία της. Βέβαια, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Αιγαίου, η ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος από τη ΜΟΛΑΚ είναι εντός των προδιαγραφών του ΥΠΕΧΩΔΕ.
Αυτή η άθλια εικόνα τής ΜΟΛΑΚ επιτεινόταν και στον περιβάλλοντα χώρο της, ο οποίος είχε πράγματι μετατραπεί σε σκουπιδότοπο, αφού το εργοστάσιο έκανε υποτυπώδη επεξεργασία, καθώς υποδεχόταν και τόνους σκουπιδιών από άλλες περιοχές της Πελοποννήσου, με αποτέλεσμα το παραγόμενο προϊόν να μην είναι compost, αλλά… σκουπίδια.
Έτσι φτάσαμε στο τέλος του 2002, στην (συνεχιζόμενη ακόμη) αναστολή λειτουργίας της ΜΟΛΑΚ. Η Καλαμάτα μετατράπηκε σε απέραντο σκουπιδότοπο και έκτοτε -κατά κανόνα- ανατέθηκε το πρόβλημα των απορριμμάτων στους σκουπιδοεργολάβους, οι οποίοι ανέλαβαν να τα μεταφέρουν, έναντι υψηλού τιμήματος, εκτός της περιοχής μας, αλλά λίγο έως πολύ σε άγνωστους χώρους απόθεσης!
Η Δημοτική Αρχή που ακολούθησε (2003 – 2006), διόρθωσε την κατάσταση με διάφορα μονίμου και προσωρινού χαρακτήρα μέτρα που πήρε. Με τη λήξη της θητείας της παρέδωσε έναν ανανεωμένο στόλο απορριμματοφόρων, ένα σύγχρονο εργοστάσιο διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών, τη ΜΟΛΑΚ επισκευασμένη με βελτιωμένο μηχανολογικό εξοπλισμό -την οποία δεν πρόλαβε να λειτουργήσει- και αποκαταστημένο τον περιβάλλοντα χώρο της μονάδας, που δυστυχώς είχε μετατραπεί σε σκουπιδότοπο.
Οι υπό τον Παν. Νίκα Δημοτικές Αρχές που ακολούθησαν τις επόμενες δύο τετραετίες, αν και είχαν όλα όσα χρειάζονταν για να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και να σχεδιάσουν, το θέμα διαχείρισης των απορριμμάτων, επέλεξαν λάθος δρόμο. Αντί να έχουν τη λειτουργία της ΜΟΛΑΚ ως κυρίαρχο στοιχείο της διαχείριση απορριμμάτων, της οποίας η επισκευή (μαζί με τους μπαλοποιητές) κόστισε περίπου 1 εκατ. €, προσέφυγαν σε πειραματικές και άκαρπου -όπως αποδείχτηκε εκ των πραγμάτων- αποτελέσματος λύσεις, όπως οι επιλογές των μεθόδων «Σούκου» και «RΑΜ». Πολύ απλά, δηλαδή, δεν επελέγη ένα δοκιμασμένο σύστημα επεξεργασίας απορριμμάτων όπως αυτό της ΜΟΛΑΚ, έστω κι αν χρειάζονταν κάποιες ακόμα βελτιώσεις, και προσφύγαμε στα μη δοκιμασμένα και αποτυχόντα συστήματα «Σούκου» και «RΑΜ», με τα γνωστά αποτελέσματα.
Ας μην μας διαφεύγει το γεγονός ότι η ΜΟΛΑΚ βρίσκεται στην περιοχή «Μπουρνιά», δίπλα στη Μονάδα Βιολογικού Καθαρισμού Λυμάτων, σ’ ένα χώρο που εδώ και πολλά χρόνια είναι χωροθετημένος γι’ αυτή τη χρήση, όπως άλλωστε προβλέπεται και από το νέο Γενικό Πολεοδομικό σχέδιο, που η υπό τον κ. Νίκα Δημοτική Αρχή έχει εγκρίνει.
Σαφώς προκύπτουν ερωτήματα για την επίμονη στάση της Δημοτικής Αρχής, όχι μόνο να αρνείται πεισματικά να λειτουργήσει η ΜΟΛΑΚ, αλλά και να την απαξιώσει.
Εύλογο είναι το ερώτημα, γιατί η Δημοτική Αρχή δεν προτιμά τη δοκιμασμένη και με τα σχετικά εχέγγυα για την ποιότητα του επεξεργασμένου προϊόντος λύση της ΜΟΛΑΚ, με συνολικό κόστος χαμηλότερου των 40 € τον τόνο, και κατέφυγε στις αμφιβόλου αποτελέσματος μεθόδους κομποστοποίησης του «Σούκου» αρχικά, και της «RAM» στη συνέχεια, με (βεβαρυμμένο) κόστος  69 € τον τόνο;
Τέλος, μένει να απαντηθεί το ερώτημα αν η Δημοτική αρχή θα παραμείνει σταθερά αμετακίνητη και τώρα που ο υπό διαμόρφωση περιφερειακός σχεδιασμός για τη διαχείριση απορριμμάτων θεωρεί δεδομένο ότι θα παραδίδονται από τις περιφερειακές ενότητες υπολείμματα σκουπιδιών στην (με όποιο τρόπο αποφασιστεί) επεξεργασία τους  σε περιφερειακό επίπεδο;».
Στ.Μ.