…χωροφύλακες για την κατάληψη της Καλαμάτας. Το στρατοδικείο του ΕΛΑΣ που καταδίκασε σε θάνατο για εσχάτη προδοσία τον κατοχικό δήμαρχο Καλαμάτας Ηλία Καρατζά και άλλα άτομα, στις 13 Σεπτεμβρίου του 1944. Η επίσκεψη στην πόλη του Άρη Βελουχιώτη και των «μαυροσκούφηδών» του το Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου. Η παρέλαση του ΕΛΑΣ στην Καλαμάτα, μπροστά στο Μητροπολίτη Ηλείας Αντώνιο, στις 28 Οκτωβρίου 1944. Το ογκώδες συλλαλητήριο για τα Δεκεμβριανά, στις 9 Δεκεμβρίου 1944. Η υποδοχή των ελληνικών και βρετανικών πλοίων στις 28 Φεβρουαρίου 1945. Οι χωριστές εκδηλώσεις υποδοχής του βρετανικού στρατού από τους «εθνικόφρονες» και από το ΕΑΜ, το Μάρτιο του 1945. Η επίσκεψη του Βασιλιά Παύλου το 1947. Η επίσκεψη του Βασιλιά Κωνσταντίνου το 1964.
Αυτά και πολλά ακόμη εξαιρετικά σημαντικά ή ενδιαφέροντα ιστορικά γεγονότα που έζησε η πόλη, παρουσιάζονται σε μια ακόμη ιδιαίτερα σοβαρή και ποιοτική έκδοση των Αρχείων Νομού Μεσσηνίας των Γενικών Αρχείων του Κράτους.
Είναι ένα εντυπωσιακό λεύκωμα με φωτογραφίες του Χρήστου Αλειφέρη. Ο τίτλος του «Η Καλαμάτα μέσα από το φακό του Χρήστου Αλειφέρη 1937-1974». Είχε προηγηθεί, το 2010, το λεύκωμα «Καλαμάτα, οδοιπορικό σε πλατείες και δρόμους της πόλης 1830-1940».
Την ευθύνη και την επιμέλεια για το νέο αυτό σπουδαίο έργο έχουν η προϊσταμένη των Αρχείων Νομού Μεσσηνίας, Αναστασία Μηλίτση-Νίκα και η συνεργάτιδά της, Σταυρούλα Βερράρου. Όπως οι ίδιες σημειώνουν: «Το παρόν φωτογραφικό λεύκωμα προσφέρεται για μια «ανάγνωση» σε διαφορετικά επίπεδα (ιστορικό, αισθητικό, πολιτισμικό, πολεοδομικό κ.ά.). Μέσα από τις ασπρόμαυρες εικόνες παρακολουθούμε στιγμιότυπα από τη διαδρομή της Καλαμάτας μέσα στο χρόνο. Πρόκειται για μια διαδρομή η οποία σε πολλά σημεία γίνεται συναρπαστική και συνοψίζει με το δικό της τρόπο την πρόσφατη νεοελληνική ιστορία. Ας την ακολουθήσουμε…»
Η αξία αυτού του έργου συνοψίζεται στην εξής αναφορά των δύο υπεύθυνων του λευκώματος: «Με τη στέρεα πεποίθηση ότι μοναδική προϋπόθεση για τη διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς είναι η διαμόρφωση αρχειακής και ιστορικής συνείδησης, παραδίδουμε αυτό το βιβλίο στο κοινό».
Ωστόσο, αυτό το έργο δε θα υπήρχε χωρίς τον Χρήστο Αλειφέρη και τις φωτογραφίες του. Όπως σημειώνεται στην εισαγωγή του λευκώματος: «Τον Ιανουάριο του 2012 τα Αρχεία του Νομού Μεσσηνίας υποδέχτηκαν στις συλλογές τους το αρχείο του ερασιτέχνη φωτογράφου Χρήστου Αλειφέρη. Πρόκειται για ένα μεγάλο σε όγκο φωτογραφικό αρχείο, πολύτιμη πηγή για την ιστορία της πόλης της Καλαμάτας και ευρύτερα του νομού. Η παράδοση έγινε από το γιο του Αλειφέρη, Θανάση, ο οποίος διαφύλαξε με στοργή το αρχείο του πατέρα του επί 23 έτη. Η απόφασή του να το δωρίσει στα ΓΑΚ-Αρχαία Ν. Μεσσηνίας αποτέλεσε προϊόν ώριμης σκέψης και συνδέεται με την ειλικρινή επιθυμία του να συμβάλει στη διεύρυνση της αρχειακής μνήμης της γενέτειρας πόλης του Καλαμάτας, αλλά και την πεποίθησή του ότι η υπηρεσία μας εργάζεται με συνέπεια και αφοσίωση για το σκοπό αυτό. Η εμπιστοσύνη του μας τιμά».
Σύμφωνα πάντα με το λεύκωμα: «Ο Χρήστος Αλειφέρης γεννήθηκε στη Μεσσήνη το 1913. Γιος του σταφιδέμπορου Αθανασίου Δημ. Αλειφέρη και της Δήμητρας Λυμπεροπούλου από την Τρίπολη, μεγάλωσε σε ένα αστικό περιβάλλον και από νωρίς ανέπτυξε καλλιτεχνικές ευαισθησίες με αιχμή την αγάπη του για τη φωτογραφία. Το 1937 διορίστηκε ως υπάλληλος στην Τράπεζα Ελλάδος και εγκαταστάθηκε οριστικά στην Καλαμάτα. Νεοσύλλεκτος το καλοκαίρι του 1940 θα ζήσει το έπος του ελληνοϊταλικού πολέμου στα αλβανικά βουνά, φθάνοντας μέχρι την Κορυτσά. Η Κατοχή τον βρίσκει στην Καλαμάτα, εργαζόμενο πάντα στην Τράπεζα. Το 1949 νυμφεύθηκε την Ελένη Δημ. Δραγώνα, γόνο εμπορικής καλαματιανής οικογένειας με καταγωγή από τη Σέλιτσα. Απέκτησαν μαζί τρία παιδιά: Τη Δήμητρα, την Έφη και τον Θανάση. Αναμείχθηκε ενεργά στην πολιτιστική ζωή της πόλης. Χρημάτισε ταμίας της Λαϊκής Βιβλιοθήκης και πρόεδρος της Περιηγητικής Λέσχης Καλαμάτας. Από την τελευταία αυτή θέση συμμετείχε ενεργά στην προώθηση του θεσμού των Ανθεστηρίων στη δεκαετία του 1960. (…) Αναμφισβήτητα, η ευτυχέστερη στιγμή στον ερασιτεχνικό φωτογραφικό βίο του υπήρξε η φωτογραφική δράση του κατά την περίοδο της διοίκησης της πόλης από το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (από Σεπτέμβριο 1944 έως Μάρτιο 1945). Με ειδική άδεια από τις εαμικές αρχές, φωτογραφίζει κατ’ αποκλειστικότητα τα δραματικά γεγονότα της εποχής».
Τέλος, τονίζεται ότι το λεύκωμα κατέστη δυνατό να εκδοθεί χάρη και στη σημαντική χορηγία του Δήμου Καλαμάτας, της Συνεταιριστικής Τράπεζας Πελοποννήσου και του Επιμελητηρίου Μεσσηνίας.
Δυστυχώς, οι εκδόσεις των Γενικών Αρχείων δε διατίθενται στο εμπόριο για να μπορέσει να τις αποκτήσει κάθε ενδιαφερόμενος, παρά τυπώνονται σε λίγα αντίτυπα και προσφέρονται δωρεάν σε υπηρεσίες, οργανισμούς και φορείς.
Από το περιοδικό «Flash της Μεσσηνίας»
που κυκλοφορεί στα περίπτερα (τεύχος 292-293)
Λεζάντες φωτογραφιών
1. Λεωφόρος Σιδηροδρομικού Σταθμού, 11 Απριλίου 1937. Επευφημούμενος από το συγκεντρωμένο πλήθος, ο Γεώργιος Β’ διέρχεται με το νομάρχη Μεσσηνίας Άγγελο Παπαδήμα την αψίδα υποδοχής, η οποία έφερε τη φράση: «Η Καλαμάτα σας υποδέχεται γυιέ του αητού»
2. Οδός Μεσσήνης (Αθηνών), 10 Σεπτεμβρίου 1944. Χωρικοί μεταφέρουν νεκρό αντάρτη σε φορείο, συνοδεία ενόπλων ανταρτών και ιερέα. Η φωτογραφία έχει τραβηχτεί στο ύψος του γηπέδου του Απόλλωνα (αριστερά της οδού, εκεί που σήμερα βρίσκεται το Παλαιό Νοσοκομείο)
3. Παρέλαση στην οδό Αριστομένους, 28 Οκτωβρίου 1944. Στην παρέλαση έλαβαν μέρος τμήματα του 8ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, μία διμοιρία ναυτών του ελληνικού πολεμικού ναυτικού, αγγλικό τμήμα στρατού, επονίτες και επονίτισσες, τα σχολεία της πόλης και τ’ αητόπουλα. Στη φωτογραφία εν μέσω δύο ανταρτών παρελαύνει ο διοικητής του ΙΙ Τάγματος του 8ου Συντάγματος, λοχαγός Γεώργιος Αρετάκης, γνωστός με το ψευδώνυμο «Σφακιανός» λόγω της κρητικής του καταγωγής (Ν. Ζερβής, Κατοχή-Αντίσταση-Απελευθέρωση, τ. ΣΤ’ Καλαμάτα 2007, σ. 341
4. )Το στρατοδικείο του ΕΛΑΣ, 13 Σεπτεμβρίου 1944. Στο εσωτερικό της Λαϊκής Σχολής. Ο όρθιος άνδρας με το πουκάμισο και το προτεταμένο χέρι είναι ο κατοχικός δήμαρχος Ηλίας Καρατζάς, κατηγορούμενος για προδοσία
5. Εορτασμός επετείου 23ης Μαρτίου 1821, 23 Μαρτίου 1956. Ο βασιλιάς Παύλος και ο διάδοχος Κωνσταντίνος έχουν λάβει θέση στην πλατεία 23ης Μαρτίου, για να παρακολουθήσουν τη μαθητική και στρατιωτική παρέλαση, καθώς και την αναπαράσταση της απελευθέρωσης της πόλης από τον οθωμανικό ζυγό
6. Ο Ιωάννης Μεταξάς στην ειδική εξέδρα που είχε στηθεί μπροστά στην ημιτελή οικία Καράμπελα, 25 Απριλίου 1939. Η παρέλαση άρχισε στις 4 μ.μ. Από το πρωί της ίδιας μέρας συνέρρεαν στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα πλήθη «αγροτών, συνεταιρισμένων χωρικών και μελών της Νεολαίας της υπαίθρου, δια να μετάσχουν της μεγάλης παρελάσεως…»
