Επιστολές μιας παραπαιδαγωγού: «Άσχετη από Μουσική»

Τετάρτη, 02 Δεκεμβρίου 2020 09:55

Επιστολές μιας παραπαιδαγωγού: «Άσχετη από Μουσική»

Αγαπητέ αρχισυντάκτη,
σας έχω υποσχεθεί να στείλω τις εμπειρίες μου από τις εκπαιδευτικές επισκέψεις με τους μαθητές μου στην πόλη, αλλά δύο μουσικές εκπομπές που είδα από την Δημόσια Τηλεόρασή μας πρόσφατα (τώρα με το λοκντάουν η τηλεόραση περισσεύει στο σπίτι…) μου θύμισαν το αδιέξοδο που ζω στη εκπαιδευτική δομή μας, όταν κάνω με τα παιδιά τραγούδια. Από τη μια στο «μαθαίνουμε στο σπίτι» αφιερώθηκε μισό μάθημα σχεδόν να μάθουν τα παιδιά καλλιγραφία, να κάνουν το «κλειδί του σολ», από την άλλη είδαμε εχθές αυτό το αφιέρωμα στον Θανάση Σκορδαλό, έναν εθνικό μας μουσικό που απέφευγε ακόμη και τη νότα των χορδών να λέει, τόσο δεν είχε σχέση με το.. «κλειδί του σολ». Πώς γίνεται;

Δεν αρνούμαι, αγαπητέ αρχισυντάκτη, πως σέβομαι και τιμώ το επιτελείο που βιντεοσκόπησε αυτό το μάθημα για τα παιδιά και κάθε επιτελείο από ειδικούς που μόχθησαν και σπούδασαν και μελέτησαν σκληρά. Εγώ είμαι «άσχετη από μουσική», έχω διδαχθεί τα βασικά ως παιδαγωγός (και κατά την κοινωνία μας ως παραπαιδαγωγός). Στις εκπομπές αυτές είμαι σίγουρη πως διαλέγονται εκλεκτοί παιδαγωγοί, με ένα σχεδιασμό από τους σοφούς – χωρίς εισαγωγικά η λέξη σας παρακαλώ - της εθνικής μας Εκπαίδευσης.

Από την άλλη, όμως, έχω μια πολύ άσχημη ανάμνηση στο σχολείο που μας έβαζαν να κάνουμε καλλιγραφία στο πεντάγραμμο. Είχα τόση αγάπη για τη μουσική και τώρα που πέρασαν τα χρόνια απορώ πως κατάφερε το σχολείο να κάνει την αγάπη μου βαρετό μάθημα, να μη θέλω να βλέπω νότες σαν παιδί, επειδή υπέφερα για να γράψω αυτό το «κλειδί του σολ». Σήμερα, λοιπόν, υπάρχει ακόμη το «βάσανο του κλειδιού του σολ»; Άρα είναι προϋπόθεση για να διαπρέψει κάποιος στη μουσική;

Όμως, κύριε αρχισυντάκτη, κάποτε που ψάχναμε στην τάξη με τα παιδιά τα γραπτά των μεγάλων μουσικών, ανακαλύψαμε στο διαδίκτυο κάτι «νότες» του Μπετόβεν. Και δεν είναι μόνο ότι ο Μπετόβεν – και όλοι οι μεγάλοι μουσουργοί – έγραφαν κάπως σαν να συνταγογραφούν (νομίζω είναι λαϊκό αστειάκι αυτό πια) · μόνο οι εκδότες τους θα πρέπει να τους καταλάβαιναν. Ο Μπετόβεν μάλλον δε χρησιμοποιούσε καν «κλειδί του σολ». Μπορεί να είμαι «άσχετη», να ξέρω κάποια βασικά, αλλά αυτό ακόμη και τα παιδιά μπόρεσαν να το καταλάβουν… Δείτε την εικόνα που σας στέλνω.

Και στο ντοκιμαντέρ για τον Θανάση Σκορδαλό τι είδα; Ατέλειωτοι μαθητές και συνεργάτες του μιλούσαν για το μουσικό του μεγαλείο ευλαβικά. Όλοι τόνιζαν το ηθικό του μεγαλείο, το συνθετικό του μέγεθος, τους τριακόσιους δίσκους που ηχογράφησε, την μαγική τεχνική του, την εθνική μουσική παρακαταθήκη που άφησε. Όμως, ο Θανάσης Σκορδαλός, λέει, που ήταν βαθύς γνώστης της εθνικής μας παράδοσης, που ενσάρκωνε την αυθεντική μουσική θεωρία του τόπου μας – ναι το είπανε κι αυτό, όχι με αυτά τα λόγια αλλά το είπανε – δεν ήξερε νότες. Απέφευγε, λέει, ακόμη και τις νότες από τις χορδές να πει. Έλεγε «παίξε μου την πρώτη χορδή», «την δεύτερη χορδή», χωρίς ποτέ να πει τη νότα. Και δε θα είναι ο μόνος εθνικός μας λαϊκός μουσικός που δεν θα δήλωνε… μουσικός! Έτσι δεν είναι;

Σκέφτομαι κύριε αρχισυντάκτη, πόσες στιγμές ευτυχίας, πόσα χαμόγελα και πόση ψυχική ανάταση θα είχαμε χάσει με τους μαθητές μου, αν δεν τραγουδούσαμε, επειδή κι εγώ στην πράξη δεν γνωρίζω από νότες. Νοιώθω μια ανακούφιση. Αλλά η τεράστια απορία μου για την εθνική μας μουσική παράδοση και την εθνική μας μουσική εκπαίδευση παραμένει. Ποια θα είναι η σχέση τους τελικά; Ίσως αυτό το λοκντάουν μας δώσει σοφία και όταν γυρίσουμε στους μαθητές μας, καλά να είμαστε, έχω κι εγώ μια απάντηση για να συνεχίσουμε να τραγουδάμε, όταν θα επιτρέπεται πάλι το τραγούδι!

Καλό μήνα!

Η παραπαιδαγωγός

Υ.Γ. Αν δημοσιεύσετε αυτή την λίγο «εκτός θέματος» επιστολή μου, την αφιερώνω στον αείμνηστο θείο μου που έπαιζε το πιο γλυκό μπουζούκι (μάλλον το εθνικό μας μουσικό όργανο; Εσείς θα το βρείτε καλύτερα) – και δεν ήξερε να λέει ούτε μια νότα! Τώρα που το σκέφτομαι, όμως, είχε κάτι κοινό με τον αείμνηστο Θανάση Σκορδαλό: Το «ηθικό μεγαλείο». Ίσως αυτό έχει κάποια σχέση με τη Μουσική; Ποιος ξέρει…