Επιστολές μιας παραπαιδαγωγού: «Διαγωνισμός Καλύτερου Εργολάβου»

Κυριακή, 18 Ιουλίου 2021 09:10

Επιστολές μιας παραπαιδαγωγού: «Διαγωνισμός Καλύτερου Εργολάβου»

Αγαπητέ αρχισυντάκτη,
όταν τα παιδιά μαθαίνουν βιωματικά τον «δημόσιο χώρο», η γνωριμία τους με την έννοια της «εργολαβίας» είναι πλέον αναπόφευκτη. Η εργολαβία είναι μέρος του «κράτους», είναι η νέα «δημόσια υπηρεσία», αφού ο ιδιώτης εργολάβος βιοπορίζεται απ’ ευθείας απ’ τους φόρους των πολιτών παράγοντας απ’ ευθείας δημόσια αγαθά. Η σύνδεση που γίνεται καμιά φορά των εργολαβιών με καθυστερήσεις, μισοτελειωμένα έργα, κακή ποιότητα υλικών και υπηρεσιών, αυθαιρεσίες, ίσως και τραγελαφικότητες αν από τους πολίτες σημειώνεται «μία», από τα παιδιά σημειώνεται «δέκα», γιατί είναι παρατηρητικά, ευαίσθητα και χωρίς ανοχή σε κακώς κείμενα που έναν ενήλικο ίσως τον αφήνουν αδιάφορο. Κι αν τυχόν εμείς μπροστά στον «κακό» εργολάβο, «σηκώνουμε τα χέρια» ψηλά, οι μαθητές έχουν πολλά να προτείνουν, όπως για παράδειγμα, έναν «διαγωνισμό καλύτερου εργολάβου»!

Ανεξαρτήτως πως παρέχεται το δημόσιο αγαθό, από διαγωνισμό, ανάθεση, δωρεά, προσφορά κ.λπ. είναι πάντα κομμάτι του δημοσίου χώρου, άρα πρέπει να κρίνεται με διαχρονικά, αισθητικά, λειτουργικά, αξιακά και όχι μόνο… οικονομικά κριτήρια.

Γι’ αυτό κάθε νέο δημόσιο έργο μπαίνει στη χρονο-σειρά των ήδη υπαρχόντων και κρίνεται ως τέτοιο. Πολλές φορές βλέπουμε παλιές, περίτεχνες πέτρινες κατασκευές μπλεγμένες με σκέτο – και συχνά κακής μορφής – τσιμέντο, που σε λίγα χρόνια, μάλιστα, αποσαθρώνεται.

Σε κάποιες περιπτώσεις, όχι μόνο στον τόπο μας αλλά και σε όλη τη χώρα πλέον, το μπετόν, το τσιμεντόχρωμα και το «σταμπωτό», έρχονται να προσβάλλουν όχι μόνο την αισθητική μας αλλά και την αρχιτεκτονική κληρονομιά μας δημιουργώντας εκτός από λειτουργικά και αισθητικά εκτρώματα.

Αλλά και στην ασφάλεια και την ποιότητα ζωής να εστιάσει κανείς έχει πολλά να προσέξει. Δρόμους που «επισκευάστηκαν» και κατέληξαν χωματόδρομοι, παραδόξως ακόμη και ποδηλατόδρομους που τελικά μοιάζουν κι αυτοί «χωματοποδηλατόδρομοι»…

Συχνά τις μεγάλες παραλείψεις, την εγκατάλειψη και όλα τα κακώς κείμενα τα βλέπει κανείς σε μια εκδρομή, στα βουνά και τους κάμπους μας – πάρτε παράδειγμα τον Ταΰγετό μας – εκεί που η πολιτεία υπολείπεται και η ντροπή περισσεύει…

* * *

Όμως, κι όλα αυτά να μην έβλεπα ως πολίτις, έχω ακούσει πολλά ως παιδαγωγός και παραπαιδαγωγός, για το δημόσιο σχολείο. Νεόδμητα που έσταζαν από την ταράτσα ως το υπόγειο, που πλημμύριζαν με κάθε βροχή, μίνιμουμ ποιότητας υλικά, συστήματα και υποδομές που κυριολεκτικά σάπισαν γιατί δεν μπόρεσαν να χρησιμοποιηθούν ποτέ, ακόμη και τραγικά λάθη σχεδιασμού και ελλείψεις σε έναν μάλλον μακρύ κατάλογο…

Δεν ξέρω τί θα πρέπει να πιστέψω και τί να θεωρήσω ως υπερβολή από αυτά. Όμως, όταν μιλάμε για το ελληνικό Δημόσιο Σχολείο, είναι απορίας άξιο, πώς σε μια χώρα με ιδανικές συνθήκες για ένα σχολικό κτήριο πρότυπο, αξιοζήλευτο, ευάερο και ευήλιο, βιοκλιματικό, με όλα τα υλικά στη διάθεσή μας από τη γη μας, δε βρέθηκε ένας εθνικός θεσμός αρχιμηχανικών, ένα εργολαβικό επιμελητήριο, μια ένωση επιστημόνων κατασκευών, κάποιος φορέας, τέλος πάντων, με αγάπη και μεράκι να το σχεδιάσει και να το χαρίσει ως πρότυπο για μίμηση στην Εθνική Εκπαίδευσή μας.

Αντ’ αυτού εκτός που βιώνουμε όλοι τον τρόπο που σχεδιάζονται και ολοκληρώνονται τα σχολεία, πλέον φαίνεται πως βιώνουμε και τα νέα δεδομένα της εργολαβίας, τα οποία καλούν τον καθένα μας από το πόστο του να σταθεί στο ύψος του.

* * *

Αγαπητέ αρχισυντάκτη, νομίζω ότι όλοι γνωρίζουμε πως οι νόμοι, οι κανόνες, οι προδιαγραφές, από μόνα τους δεν διασφαλίζουν τίποτα αν δεν ανταποκριθεί επαρκώς ο ανθρώπινος παράγοντας.

Ειδικά στο δημόσιο χώρο, όμως, η μέριμνά μας για τήρηση των κανόνων χωρίς προσβολή του κοινού αισθήματος, είναι πιο επιτακτική. Αφενός η εργολαβία είναι μέρος του δημοσίου χώρου πλέον και αφορά όλους, αφετέρου δεν μπορούμε να αξιώνουμε τα πάντα από τους δημόσιους ελεγκτές – φαντάζομαι έτσι λειτουργεί το σύστημα – που ελέγχουν τις εργολαβίες.

Κάποτε αναρωτιόμαστε πού υπάρχει και αναζητούσαμε το στέλεχος δημόσιο υπάλληλο που αγαπάει και τιμάει το λειτούργημά του, τον εμπνευσμένο ηγέτη συνάνθρωπό μας.

Τώρα, μπορούμε, άραγε να αναζητήσουμε τον εμπνευσμένο με όραμα και αγάπη για αυτό που κάνει, εργολάβο; Μήπως κάτι που δύσκολα συναντούσαμε στον Δημόσιο Τομέα, πρέπει να αποχαιρετήσουμε οριστικά στον εργολαβικό τομέα; Ούτε το θέλω, ούτε το πιστεύω.

Ίσως βρισκόμαστε σε μια μετάβαση, όπου το θέμα τελικά θα βρει το δρόμο του. Σε άλλες πολιτείες μαθαίνουμε ότι η εργολαβία εγκαταλείπεται λόγω αποτυχίας που μεταφράζεται μάλιστα και σε θανάτους ανθρώπων. Σε άλλες περιπτώσεις το μοντέλο αποτυγχάνει και οικονομικά. Ίσως έχουμε κι εμείς πολλά να μάθουμε ως κοινωνία στο θέμα αυτό.

Και, ναι, νομίζω ότι με κάποιον τρόπο δόκιμο αυτή η ιδέα μιας ουσιαστικής αξιολόγησης της εργολαβίας που θα δίνει κίνητρο στον εργολάβο – όλοι βοηθιόμαστε αν έχουμε κίνητρα – που οι μαθητές μου ονόμασαν «Διαγωνισμό Καλύτερου Εργολάβου», έχει κάποια θετική βάση. «Από μικρό»… «μαθαίνεις την αλήθεια»!

Με εκτίμηση

Η παραπαιδαγωγός